امتیاز دهی رفتاری

در امتیازدهی رفتاری، ریسک مشتریان فعلی براساس جدیدترین رفتار مشاهده شده شان، تحلیل می شود. در بیشتر موارد، ریسک نكول مشتری در یک سال، پیش بینی می شود. كارت های امتیاز درخواست، امتیازهایی را ارائه می كند كه ریسک نكول را در شروع تسهیلات با توجه به همه خصوصیات متقاضی موجود، اندازه گیری می كند. وقتی اعتبار اعطا می شود، بانک ها شروع به كنترل بازپرداخت و رفتار مالی مشتریان خود می كنند. به بیان دیگر، در ریسک نكول می توان همه رفتارهای اخیر مشتری مثل مانده حساب چک، تغییرات وضعیت اشتغال، پرداخت های معوق، اطلاعات جدید و غیره را مورد توجه قرار داد. در امتیازدهی رفتاری، همه این اطلاعات رفتاری را می توان در یک امتیاز رفتار، تجمیع كرد. این امتیاز رفتار بازتاب دهنده این احتمال است كه یک مشتری در آینده نزدیک، دچار نكول می شود یا خیر. در حالی كه امتیازدهی درخواست، ایستا در نظر گرفته می شود اما دو تصویر لحظه ایی از مشتری در نقاط مختلف در زمان (شروع تسهیلات و نقطه مشاهده نكول)، ارائه می كند، به همین خاطر امتیاز دهی رفتاری پویا است چون رفتار مشتری در طول دوره مشاهده را مورد توجه قرار می دهد. دوره عملكرد، عموما بین 12تا 24 ماه است و تعریف نكول مشابه امتیازدهی درخواست برای آن استفاده می شود. دوره مشاهده بسته به نوسانات رفتار مشتری، معمولا بین 6 تا 24 ماه است (شكل3-3) در طول این دوره، چند متغیر رفتاری كه تصور می شود به ریسک نكول ارتباط دارد، را می توان مشاهده كرد. چند مثال از این متغیرها عبارتند از: مانده حساب چک، وضعیت اشتغال، امتیاز دفتری، تعداد اعتبارات و تسهیلات. این متغیرها را می توان با استفاده از اپراتورهای مختلف مثل ماكزیمم، مینیمم، میانگین، روند نسبی، روند مطلق، جدیدترین ارزش و غیره، خلاصه كرد و متغیرهایی مثل حداقل حساب چک، روند مانده حساب، معدل حساب، میانگین برداشت در طول 6 ماه گذشته، ماكزیمم تعداد پرداخت های معوق قبلی، درآمد اخیر را بدست آورد. توجه كنید وقتی روندهای متغیرها تجمیع می شود، باید از اثرات فصلی بودن مطلع بود مثل مانده حساب 29 اسفند ماه می تواند با مانده حساب تا 31 شهریور متفاوت باشد، چون اثرات پایان سال وجود دارد. در این روش، متغیرهای بیشتری نسبت به امتیازدهی درخواست وجود دارد و انتخاب ورودی بسیار مهم است. امتیازهای رفتاری عمدتاً در اعتبارسنجی اعتبارات خرد استفاده می شوند. آنها برای تعیین حداعتباری، تامین اعتبارات ومحاسبه سرمایه اقتصادی موسسه بسیار مفید هستند.